marzec - lipiec 2000

 

Książę z Bagshot     [20 lipca 2000]           Poniżej przedstawiam ciekawostkę, którą wyszukał dla nas Arek Kubala: "Przesyłam zdjęcie (z czasopisma VIVA) podlondyńskiej posiadłości księcia Edwarda (syna Elżbiety II) i jego małżonki Sophie Rhys-Jones. Ciekawe jaki jest źródłosłów tego "bagszota"? Bo chyba Bag Endu w okolicy nie ma."   Tolkienowski Eurocon 2000     [20 lipca 2000]          Zapraszamy na Eurocon-Baltcon-Polcon 2000, który odbędzie się w dniach 2-6 sierpnia 2000 w Gdyni. W tym największym europejskim zlocie miłośników fantastyki uczestniczy także Sekcja Tolkienowska ŚKF, która przygotowała bogaty program tolkienowski, którego skrót zamieszczamy poniżej. Uwaga - harmonogram ma charakter orientacyjny i może ulec zmianie.     Środa 2.08 16.30-17.30 Warsztaty języków Śródziemia: Sindarin Ryszard Derdziński   Czwartek 3.08   16.00-17.00 Warsztaty języków Śródziemia: Quenya Ryszard Derdziński 17.00-18.00 Film z dawna oczekiwany – o filmie Władca Pierścieni Ryszard Derdziński i Tomasz Gubała 18.00-19.00 Panel fanzinów tolkienowskich Redaktorzy polskich fanzinów 19.00-20.00 Gra w Śródziemie Rafał Olszowski 20.00-20.50 Projekcja filmu dokumentalnego J.R.R. Tolkien: Gra wyobraźni   Piątek 4.08   16.00-17.00 Teologia Śródziemia spotkanie z Tadeuszem A. Olszańskim, autorem książki Teologia Śródziemia 17.00-18.00 Silmarillion – kształtowanie mitu prof. Jakub Z. Lichański 18.00-18.30 Konkurs tolkienowski 18.30-19.00 Biografia J.R.R. Tolkiena – wstęp do filmu Agnieszka Sylwanowicz 19.00-21.00 Projekcja filmu dokumentalnego A portrait of J.R.R. Tolkien (film w wersji oryginalnej)   Sobota 5.08   16.00-17.00 Świętości nie kalać? – dyskusja panelowa  Katarzyna Chmiel, Agnieszka Sylwanowicz, Tomasz Fruń 17.00-18.00 Pojedynek: Tolkieniści vs Antytolkieniści – debata z udziałem publiczności Tadeusz A. Olszański (tolkienista), Wojciech Orliński (antytolkienista) 18.00-19.00 Panel tłumaczy tolkienowskich Paulina Braiter, Marek Gumkowski, Tadeusz A. Olszański, Agnieszka Sylwanowicz   Koszty akredytacji wynoszą do 1.08.2000 120 zł, a "przy wejściu" 140 zł. Oczywiście kwota ta obejmuje cały czas trwania konwentu, a oprócz identyfikatora uprawniającego do wejścia otrzymamy: informator z programem i mapkami (oraz jego wersję kieszonkową), znaczek Euroconu, CD-ROM z kompedium polskiej fantastyki oraz inne materiały konwentowe. W czasie trwania imprezy można będzie wykupić wejściówkę jednodniową w cenie 30 zł (identyfikator, znaczek Euroconu i program na cały dzień). Bardziej szczegółowe informacje na temat Euroconu i kosztów pobytu można uzyskać pod adresami: Krzysztof Papierkowski tel. (058) 5531073 e-mail: papier@gkf.3miasto.pl http://www.gkf.3miasto.pl/eurocon/ Gwaihir rozesłany!     [20 lipca 2000]           Z radością informuję, że udało nam się wreszcie(!) wysłać zamówione numery Gwaihira do wszystkich subskrybentów, który zamówili pismo do połowy czerwca br. Dla porządku - bardzo proszę o wszystkich o przesłanie potwierdzeń czy pismo już do Was dotarło! Film będzie, ale jaki?     [21 czerwca 2000]           Premiera Władcy Pierścieni zbliża się do nas milowymi krokami. Za rok film będzie już ukończony i rozpocznie się jego kampania reklamowa. Z pewnością również polski dystrybutor będzie przygotowywał się do wprowadzenia filmu na nasze ekrany. I tu pojawia się zagrożenie. Który z istniejących przekładów (na razie są dwa) będzie podstawą tłumaczenia listy dialogowej? Wreszcie - kto bedzie tłumaczem filmu i czy dystrybutor oprze się pokusie dubbingu (przecież dużą część widowni będą stanowić dzieci). Czy będzie potrzebny ogólnopolski protest fanów Tolkiena, by zmusić firmę dystrybucyjną do ustępstw? Nie do wiary... trzecie tłumaczenie    [21 czerwca 2000]           Otrzymałem właśnie sensacyjną wiadomość. Wydawnictwo Amber zamierza wydać w swojej "zielonej serii" Władcę Pierścieni. Kłopot w tym, że prawa do wydania w twardej oprawie ma już Muza (poprawione tłumaczenie Marii Skibniewskiej), do hardcoveru Atlantis (pierwotne tłumaczenie Skibniewskiej), a do paperbacku Zysk (przekład Jerzego Łozińskiego). Amber wpadł więc na "genialny" pomysł, aby... przetłumaczyć Władcę Pierścieni raz jeszcze i trwa właśnie "łapanka" na tłumacza, który by się tego podjął. Dziwna to decyzja i - choć życzę ewentualnemu tłumaczowi jak najlepiej - raczej skazana na porażkę, a to z racji terminów, które może zaproponować wydawnictwo. Dowiedziałem się również, że już wkrótce Muza wypuści kolejny dodruk (poprawiony!) swojego Władcy Pierścieni. Marek Gumkowski, redaktor tego wydania, poprawił wiele z błędów, które znalazły się w edycji Kanonu na koniec wieku. Rosyjskie nowości!     [21 czerwca 2000]           Od ok. dwóch tygodni na księgarskich półkach dostępna jest książka K.J. Yeskova (czyt. Jeszkowa) Ostatni Władca Pierścienia (Oficyna Wydawnicza 3.49). Jest to jedna z dwóch rosyjskich powieści, które bez oporów wykorzystują zarówno świat stworzony przez Tolkiena, jak i jego bohaterów. Działalność ta, prawdopodobnie niedopuszczalna na Zachodzie z powodu surowych praw autorskich, w Rosji i Polsce jest najzupełniej legalna. Dzięki temu dostaliśmy do rąk książkę Jeszkowa, a prawdopodobnie w końcu roku czeka nas jeszcze powieść Nika Pierumowa Pierścień mroku (Prószyński i S-ka, a jej fragmenty można już dziś przeczytać w magazynie SFinks). Obie te pozycje łączy nie tylko kraj pochodzenia, ale również osoby tłumaczy, którymi są Ewa i Eugeniusz Dębscy. Niestety, dotychczasowe opinie na temat ich pracy translatorskiej nie są zbyt pochlebne (a pytałem już wiele osób). Zajmijmy się jednak samą książką. Ostatniego Władcę Pierścienia wydawca reklamuje jako "historię Śródziemia widzianą oczami Wroga" i jest to niewątpliwie prawda. Historię tworzą zwycięzcy, a nie zwyciężeni. Tu mamy jednak historię Pierścienia opowiedzianą przez tych drugich. To odważna decyzja, by konkurować z Tolkienem, opowiadając tę samą historię. Nie jest to więc książka przeznaczona dla fanatycznych tolkienistów, którzy już sam pomysł uznaliby za uwłaczający pamięci Tolkiena.  Dla przeważającej części będzie to jednak ciekawe doświadczenie i okazja do zabawy, co najlepiej chyba oddaje  przewrotny (i fikcyjny) cytat z okładki: "Jeśli demokracja polega na tym, że każdy powsinoga może opluć to, co święte, co najdroższe, co nasze i z naszych korzeni - to ja rezygnuję z demokracji! Ostatni Władca Pierścienia to jawna kpina z nas wszystkich. Tylko - pytam - wodą na czyj młyn jest ta kpina? Kto tam chichocze na drugim brzegu Anduiny?". I jeszcze jedno - nie przepłacajcie za tę książkę w Empikach, gdzie kosztuje ok. 38 zł. W innych księgarniach można ją kupić nawet 3 zł taniej.   Inklingowie i nowe zapowiedzi Zyska     [21 czerwca 2000]           Już ponad miesiąc temu pojawił się polski przekład Inklingów Humphrey'a Carpentera. Książka jest najpełniejszą i jedną z nielicznych biografii grupy Inklingów, w której skład wchodzili m.in. J.R.R. Tolkien, C.S. Lewis i Charles Williams. Najwięcej miejsca biograf poświęca tu Lewisowi, jako że - jak sam stwierdza - "po oddzielnej biografii Tolkiena nie ma tu zbyt wiele do dodania". Mimo to, dla miłośnika Tolkiena, jest to pozycja niezwykle cenna i obowiązkowa. Polski przekład Zbigniewa A. Królickiego jest bardzo dobry, choć razić mogą pewne pojedyncze tłumaczenia jak np. pub "Pod Ptakiem i Niemowlakiem", zamiast "Pod Orłem i Dziecięciem". W książce brak też zdjęć Inklingów, które znaleźć można w wydaniach angielskich. Edycja Zyska jest bardzo solidnie wydana (twarda okładka i obwoluta), lecz niestety droga - cena detaliczna to aż 49 zł. To samo wydawnictwo na jesień zapowiada Listy J.R.R. Tolkiena w przekładzie Agnieszki Sylwanowicz, a na koniec roku zbiór Potwory i krytycy tłumaczony przez Tadeusza A. Olszańskiego. Powinna się ukazać jeszcze tolkienoznawcza książka Richarda Purtilla J.R.R. Tolkien: Myth, Morality and Religion, wydawca milczy natomiast w sprawie dawno zapowiadanej Drogi do Śródziemia Toma Shippey'a. Gwaihir już wydany!     [21 czerwca 2000]           Zgodnie z zapowiedziami udało nam się w terminie wydać cały nakład Gwaihira. Wkrótce zaczniemy wysyłać zamówione egzemplarze do osób, od których otrzymaliśmy już potwierdzenia wpłaty (można to przyspieszyć przesyłając nam ksero lub skan odcinka wpłaty). Dla tych, którzy Gwaihira jeszcze nie zamówili, a chcą to uczynić, przypominamy warunki zamówienia.
Okładka> Andrzej Grzechnik: Pojedynek Glorfindela z Balrogiem	Legendarny magazyn Sekcji Tolkienowskiej ŚKF  znów się ukazał!   Zamów swój egzemplarz! Nakład ograniczony!     Zamówienia: parmadili@necik.mag.com.pl   Informacje: Okładka kolorowa na kredowym papierze. Na wewnętrznych stronach okładki znajdują się czarno-białe grafiki Karoliny Stopy i Arkadiusza Kubali.  Objętość 100 stron formatu A4. Cena dla osób, które zamówiły pismo w subskrypcji przed 15 maja (wraz z kosztami wysyłki) wynosi 7 zł. Dla wszystkich, którzy zamówią Gwaihira po tym terminie - 10 zł. Członkowie Sekcji Tolkienowskiej, którzy zarezerwują swój egzemplarz pisma, otrzymają go bez żadnych dodatkowych opłat, tzn. w ramach kwartalnej składki klubowej Śląskiego Klubu Fantastyki!
Gwaihir jest dostępny drogą pocztową oraz bezpośrednio w siedzibie Śląskiego Klubu Fantastyki (ul.Pocztowa 16, skr.poczt. 502, 40-956 Katowice). Pismo wyślemy po otrzymaniu potwierdzenia wpłaty na konto Śląskiego Klubu Fantastyki w Katowicach:  PKO BP II O/KATOWICE 10202326-51998-270-1-111  Wszystkich z Państwa, którzy chcą zamówić Gwaihira prosimy o wyslanie mailem zamówienia, jako list zatytułowany GWAIHIR i zawierajacy zdanie:  Zamawiam ... egz. "Gwaihira" i akceptuje przedstawione warunki płatności. Imię i nazwisko adres SPIS TREŚCI Gwaihira (w kolejności alfabetycznej wg nazwisk autorów):   - Wywiad z Andrzejem 'Bilbo Brandybuckiem' Kowalskim Pierwszy wywiad z założycielem polskiego ruchu tolkienowskiego! - Michał Błażejewski Tolkien "po polsku" i nie tylko Znany badacz twórczości Tolkiena przedstawia pokrótce sylwetkę pisarza oraz dokonania wydawnicze i fandomowe w Polsce. - Ryszard Derdziński Literatura Elfów Szarych Kilka słów o historii poezji elfickiej z pewnością zainteresuje wszystkich miłośników języków Śródziemia. - Ryszard Derdziński Logopoeia J.R.R. Tolkiena Języków Śródziemia ciąg dalszy. Jakie języki wymyślił Tolkien i jak wyglądała ich ewolucja. - Ryszard Derdziński Nazwy miejscowe w Shire i Bucklandzie Co kryje się za nazwami miejscowymi w Shire? Całkiem wiele, o czym ze swadą przekonuje autor tego niezwykłego tekstu.  - Arandil Elenion Wiersze Dwa niezwykłe utwory w języku elfów znanego rosyjskiego poety. - Christopher Garbowski Dialogiczność Śródziemia Tolkiena Co kryje się za tym poważnym tytułem? Po raz pierwszy publikujemy jeden z najlepszych referatów Sesji Tolkienowskiej Polconu 1997 w Katowicach. - Arkadiusz Grzegorzak Nadzieje i niepokoje Jakie zagrożenia i nadzieje niesie dla fanów Tolkiena ekranizacja Władcy Pierścieni? Na te pytania odpowiada recenzent filmowy Nowej Fantastyki i Machiny w swoim tekście napisanym specjalnie do Gwaihira. - Tomasz Gubała Oto kim jesteśmy: Parmadili Krótka historia i dokonania Sekcji Tolkienowskiej ŚKF. - Cezary Karolczak O mędrcach, filozofach i hobbitach - Cezary Karolczak O rybach, wędkarzach i Gollumie - Cezary Karolczak O byciu sobą, Sokratesie i Tomie Bombadilu Trzy niezwykłe eseje proponują spojrzenie na twórczość Tolkiena z filozoficznego i niekiedy... żartobliwego punktu widzenia. Razem stanowią intrygującą, prowokującą do dalszych przemyśleń całość.  - Remigiusz Okraska J.R.R. Tolkien wobec triumfu cywilizacji przemysłowej Czy literaturę Tokiena można uznać za proekologiczną? Przypominamy nieznany szerzej esej z pisma "Zielone Brygady". Tekstowi towarzyszy komentarz autorstwa Tadeusza A. Olszańskiego. - Tadeusz A. Olszański Śródziemie a Europa O powiązaniach kreacji Tolkienowskiego świata i... mapy Europy mówi artykuł znanego krytyka i tłumacza. Tekst ilustruje mapa Śródziemia nałożonego na mapę Europy! - Tadeusz A. Olszański Filozoficzna etymologia słowa hobbit Recenzja z ciekawej rozprawy S. V. McDaniela "The Philosophical Etymology of HOBBIT". - Agnieszka Sylwanowicz Nowy przekład Władcy Pierścieni Przypominamy recenzję nowego przekładu "Władcy Pierścieni", pierwotnie zamieszczoną na łamach "Gwaihirzęcia", a potem opublikowaną w "Feniksie". Tekst ten dedykujemy szczególnie naszym młodszym czytelnikom, którzy mogą nie pamiętać kontrowersji związanych z tłumaczeniem Jerzego Łozińskiego. - Summary in Westron Krótki opis zawartości pisma przygotowany z myślą o anglojęzycznych czytelnikach. - Grafiki najlepszych rysowników Sekcji Tolkienowskiej ŚKF Nasi klubowi rysownicy prezentują własne wizje Śródziemia: Marek Dąbrowski, Ryszard Derdziński, Piotr Florek, Aleksandra Jagiełowicz, Małgorzata Jakubiak, Arkadiusz Kubala, Małgorzata Pudlik, Karolina Stopa i Maciej Wygnański.
Zwiastun filmu już jest     [18 kwietnia 2000] Dobra wiadomość dla wszystkich miłośników kina! Trailer Władcy Pierścieni został zamieszczony na oficjalnej stronie filmowej 7 kwietnia 2000. Zwiastun trwa niemal 2 minuty i zawiera zarówno zdjęcia z planu, jak i ujęcia, które znajdą się w pierwszej części filmu. Sam trailer robi bardzo dobre wrażenie i osobiście jestem mile zaskoczony przedstawionym materiałem. W wybranych ujęciach widać, że obsadę i ekipę wybrano całkiem szczęśliwie. Wręcz czuć w nich zapowiedź wielkiej przygody, którą przyniesie film. To co zobaczyłem sprawia, że z nadzieją będę czekał na film Jacksona. Zarówno wizja plastyczna, jak i efekty specjalne są bez zarzutu - są wręcz dużo lepsze niż np. trailer Gwiezdnych wojen: Mrocznego widma. Zresztą zestawienie to nie jest przypadkowe - obie trylogie: Lucasa i Jacksona będą już wkrótce konkurować na ekranach kin ze sobą oraz kolejnymi częściami Matriksa. Najlepsza wersja trailera zajmuje ponad 28 MB, ale za to gwarantuje świetną jakość obrazu i stereofoniczny dźwięk. Ponieważ wielu z gości Niezapominki korzysta z internetu w domu i nie może sobie pozwolić na ściągnięcie tak dużego pliku - przygotowałem specjalną stronę z najlepszymi ujęciami. ZDJĘCIA Indeks i śpiewnik?     [27 marca 2000] Wydawnictwo Muza planuje kolejne wydanie Władcy Pierścieni w poprawionym przekładzie Marii Skibniewskiej. Początkowo  nakład planowano na ten rok, ale jego sprzedaż miała być połączona z polską promocją filmu, a ten jak wiadomo wejdzie na ekrany dopiero w 2001 roku. Może jednak wyjdzie nam to na dobre? Ostatnia edycja w ramach Kanonu na koniec wieku, firmowana przez Porozumienie Wydawców, zawiera wiele dziwnych błędów. Będzie więc czas, by te błędy naprawić i wreszcie opatrzyć książkę... indeksem. Tak jest, właśnie pojawił się cień szansy, że indeks do Władcy Pierścieni jednak powstanie, zaś jego przygotowaniem zajmie się Rysiek Derdziński. Poza tym wydawnictwo wyraziło wstępne zainteresowanie publikacją polskiego przekładu książki The Road Goes Ever On: A Song Cycle, czyli śpiewnika do wybranych wierszy Tolkiena z ilustracją muzyczną Donalda Swanna. Przypomnijmy, że na łamach Dzwoneczka Elfickiego i Simbelmynë opublikowaliśmy pełne tłumaczenie autorstwa Ryśka Derdzińskiego i właśnie ten przekład zostałby wykorzystany przez warszawskie wydawnictwo.  Tolkien w mediach     [27 marca 2000] Od lat słyszeliśmy o filmach opartych na prozie Tolkiena, ale były to głosy z trzeciej ręki, a w naszym nieoficjalnym obiegu funkcjonował jedynie Władca Pierścieni Ralpha Bakshiego (oficjalna polska premiera miała miejsce dopiero w grudniu 1998 na kodowanym kanale Wizja 1) . Jednak w 1997, podczas katowickiego Polconu, odbyła się projekcja filmu Hobbit (1978) w oryginalnej wersji. Tymczasem okazuje się, że istnieje również film trzeci, będący kontynuacją obrazu Bakshiego, zatytułowany Powrót Króla (1979). A teraz najważniejsze - te filmy wyda wkrótce na kasetach Warner Home Video Poland w tłumaczeniu pana Daniela Wyszogrodzkiego. Dostępny jest już Władca Pierścieni, a wkrótce możemy się spodziewać dwóch kolejnych tytułów. Warto zauważyć, że tłumaczenie Władcy stoi na dobrym poziomie, znacznie lepszym niż poprzednie próby. Obok prezentujemy kadry z zapowiadanych filmów. Nie próżnuje i telewizja publiczna, która w listopadzie 1999 w paśmie regionalnym wyemitowała całkiem nowy (z 1998 roku) dokument BBC pt. JRR Tolkien: Gra wyobraźni. Film ten nie tylko przybliża twórczość i postać samego Tolkiena, ale i prezentuje szereg mało znanych ciekawostek (m.in. kulisy entuzjastycznego przyjęcia Władcy Pierścieni przez studentów amerykańskich, plany ekranizacji z udziałem Beatlesów). Oprócz tego zobaczymy naszych kolegów z The Tolkien Society, którzy co rok spotykają się nad grobem Tolkiena i śpiewają pieśń elfów. Ten film naprawdę warto zobaczyć! Może telewizja wyemituje go jeszcze raz?
Z rynku wydawniczego     [27 marca 2000] No cóż, ten rok być może nie zaskoczy nas, jeśli chodzi o książki tolkienowskie, ale i z pewnością nie będzie należał do najgorszych (przynajmniej jeśli wydawcy zrealizują swe zamierzenia). I tak niedawno ukazał się zbiorek W hołdzie Królowi (Zysk), który w zamierzeniu pomysłodawców miał być hołdem złożonym geniuszowi Tolkiena, lecz poza tym niczym ciekawym się nie wyróżnia. Niezwykłym posunięciem marketingowym zaskoczyły nas jednak hipermarkety. W sieci Geant można kupić niemal wszystkie tytuły "zielonej serii" Amberu po 19,99 zł za sztukę, co sprawia, że tytuły te przeżywają swoją drugą młodość. Z kolei w taniej książce sieci Auchan można kupić za 2,99 zł parodię Władcy Pierścieni (niestety, nieudaną) zatytułowaną Nuda pierścieni (Zysk). W księgarniach zaś, co warto odnotować z satysfakcją, większość tytułów znajduje się w ciągłej sprzedaży. Warto zwrócić uwagę na nową edycję Władcy Pierścieni (Porozumienie Wydawców) w ramach serii Kanon na koniec wieku - wydanie to cechują ładne okładki z rycinami Boscha, wysoka cena (powyżej 110 zł) oraz... koszmarne błędy redaktorskie. Sympatycznymi gadżetami są niewątpliwie kalendarze tolkienowskie, których w tym roku mamy aż trzy. Są to: Tolkienowska księga dni z ilustracjami Tolkienami (Prószyński), Kalendarium Tolkienowskie (Prószyński) i Kalendarz Tolkienowski (Amber) - te ostatnie z ilustracjami Teda Nasmitha do Silmarillionu. To tyle jeśli chodzi o nowości, reszta to zapowiedzi. I tak mają się ukazać Listy J.R.R. Tolkiena (Zysk) w przekładzie Agnieszki Sylwanowicz, książka niewątpliwie bardzo ważna i oczekiwana. Ten sam wydawca zapowiada jeszcze dwa tytuły. Będą to: zbiór esejów Tolkiena Potwory i krytycy w tłumaczeniu Tadeusza A. Olszańskiego, a także biografia Inklingowie pióra Humphrey'a Carpentera w przekładzie Zbigniewa A. Królickiego. Miłą niespodziankę przygotowuje nam natomiast Prószyński, który wyda... kontynuację Władcy Pierścieni pióra rosyjskiego pisarza fantasy – Nika Pierumowa. Książka nosi tytuł Pierścień mroku i opowiada historię rozgrywającą się wiele lat po Wojnie o Pierścień. Wbrew pozorom jest to pozycja wartościowa i z pewnością warta przeczytania, mająca już wiele znakomitych recenzji w Rosji i w Polsce. Listę zapowiedzi kończy książka Tadeusza A. Olszańskiego, która będzie już drugą tolkienowską pozycją serii Anatomia Fantastyki. Książkę wyda Gdański Klub Fantastyki i tam też można ją będzie zamówić (część nakładu być może trafi też do Empików w całym kraju). aktualności przygotował Tomek Gubała